Chronische Pijnklachten

Pijn is een natuurlijk beschermingsmechanisme van het lichaam. Er is iets niet in orde en je lichaam probeert er iets aan te doen. Acute pijn heeft meestal een duidelijke oorzaak, bijvoorbeeld een verwonding of een infectie. Na een tijdje rust of behandeling van de oorzaak gaat deze pijn weer over. Pijn kan echter ook chronisch worden. We spreken van chronische pijn wanneer pijnklachten langer dan 3 maanden blijven bestaan. Vaak zijn er meerdere redenen waarom de pijn blijft. Dit is in iedere situatie anders. Belangrijk is om inzicht te krijgen in jouw persoonlijke situatie.

We kennen drie verschillende soorten pijn: acute pijn, zenuwpijn en chronische pijn.

Acute pijn

Acute pijn komt bij iedereen bijna dagelijks min of meer voor. Je kunt je stoten, krabben of verbranden. Of je kneust iets of hebt bijvoorbeeld last van een knellende schoen. Acute pijn heeft een duidelijke belangrijke functie: er is iets mis en daarop moet actie worden ondernomen. Verreweg de meeste van deze pijnklachten gaan gelukkig snel weer over. Maar soms duurt pijn langer, bijvoorbeeld bij een botbreuk, verzwikte enkel of ingegroeide teennagel. Bij pijn door duidelijke weefselschade reageert je lichaam en zendt dan (alarm)signalen naar het centrale zenuwstelsel. Als deze signalen in je brein aankomen, voel je dat als pijn. Dan is het verstandig om even rustig aan te doen en een pijnstiller te nemen.

Zenuwpijn

Zenuwpijn wordt veroorzaakt door een beschadiging of ziekte in het zenuwstelsel zelf. Voorbeelden van zenuwpijn zijn: Fantoompijn, pijn door ruggenmergbeschadiging of pijn in de benen bij patiënten met suikerziekte (aangetaste zenuwen).

Chronische pijn

Pijn noemen we chronisch wanneer deze:

• Minimaal zes weken aanwezig is of langer duurt dan de verwachte tijd voor herstel na beschadiging of ziekte
• Continu of afwisselend aanwezig is.
• Wordt gekenmerkt doordat de pijn niet goed kan worden verklaard door een beschadiging in het lichaam.

Chronische pijn kan spontaan ontstaan of overblijven na een lichamelijke beschadiging (acute pijn). Mensen met bijvoorbeeld de volgende pijnklachten hebben vaak chronische pijn:

• Chronische rug- of nekpijn (lumbago, spit, ischias).
• Whiplash.
• RSI (ofwel tenniselleboog of muisarm – tegenwoordig ook wel Klachten van Arm Nek en Schouder (KANS) genoemd).
• Fibromyalgie.
• Kaakklachten.
• Prikkelbare darmsyndroom (of spastische darmsyndroom).
• Hoofdpijn.
• Artrose.
• HNPP (spierziekte).

Omdat de klacht ‘pijn’ binnen de gezondheidszorg niet duidelijk onder één soort medisch specialisme is onder te brengen, krijgen mensen vaak het gevoel van het kastje naar de muur gestuurd te worden. Iedere specialist kijkt op zijn eigen terrein of er iets mis is. En als dat niet zo is, wat vaak het geval is bij chronische pijn, wordt een volgende specialist geraadpleegd. Vaak wordt bij pijn die al zo lang duurt geen specifieke oorzaak meer gevonden en ondanks meerdere behandelingen verdwijnen de klachten niet.

Psychische en sociale factoren gaan steeds meer meespelen omdat allerlei dagelijkse activiteiten niet meer lukken en het steeds moeilijker wordt om positief te blijven. Bekijk het onderstaande filmpje.

bron Reumafonds

Oorzaken van chronische pijn

Pijn kan bestaan zonder dat sprake is van een ontsteking of beschadiging in het lichaam. De pijn is dan afkomstig uit het zenuwstelsel en wordt veroorzaakt doordat de delen van het zenuwstelsel die verantwoordelijk zijn voor de verwerking van pijnsignalen overgevoelig zijn geraakt. Dit noemen we sensitisatie.

Het pijnsysteem binnen het zenuwstelsel is dan te scherp afgesteld. Je kunt dit vergelijken met een brandalarm dat om de haverklap afgaat. Er is geen brand (meer) maar het alarmsysteem zélf functioneert niet goed. Met andere woorden: er is geen lichamelijke beschadiging (meer) maar in het zenuwstelsel heeft sensitisatie plaatsgevonden. Daardoor kunnen zaken die normaal gesproken niet pijnlijk zouden moeten zijn, zoals lopen, tillen of uit een auto stappen, ineens wél pijnlijk zijn als sprake is van sensitisatie.

Wat maakt dat chronische pijn of sensitisatie niet overgaat? Dit kan worden veroorzaakt door verschillende factoren. Bijvoorbeeld een slechte houding of slechte (spier)conditie maar ook je zorgen maken over (de oorzaak van) de pijn. Depressie, frustraties of angsten kunnen sensitisatie nog verder verergeren.

Ook de manier waarop je met de klachten omgaat is van belang. Sommige mensen vermijden uit alle macht alle bewegingen die pijn doen, anderen daarentegen nemen nooit rust en gaan altijd maar door. Als pijn niet overgaat is het belangrijk om goed te kijken naar dergelijke factoren die mogelijk van invloed zijn op het blijven bestaan van de klachten.

Chronische pijn is niet ‘psychisch’. Toch is chronische pijn ook niet ‘lichamelijk’. De waarheid ligt ergens in het midden. Chronische pijn heeft grote impact op de kwaliteit van leven, dagelijks functioneren, stemming en ziekteverzuim. Dit gaat gepaard met aanzienlijke kosten in de Gezondheidszorg.

Behandeling van chronische pijn

Naast de aanpak van eventuele lichamelijke oorzaken is volgens de richtlijnen Cognitieve Gedragstherapie de meest aangewezen psychologische behandelmethode. In Psychologenpraktijk Graus wordt daarnaast gebruik gemaakt van een andere vorm van Gedragstherapie namelijk Acceptance and Commitment Therapy (ACT).

Hoe vaak komt chronische pijn voor?

Uit onderzoeken blijkt dat 18 % van de bevolking in Nederland last heeft van chronische pijnklachten (Breivik, 2006). De leeftijd van mensen met chronische pijn is gemiddeld 50 jaar. Zeven op de tien pijnpatiënten zijn vrouw. Meer dan de helft van de patiënten heeft ernstige tot zeer ernstige klachten. De meest voorkomende klacht (42 procent) is lage rugpijn. Velen zoeken langer dan een jaar naar een goede behandeling. Ook vinden de meesten dat pijn een negatieve invloed heeft op hun relatie met familie en vrienden.

 Prognose na behandeling van chronische pijn

In voorgaande jaren hebben we een ACT-groepsbehandeling aangeboden en blijken de deelnemers zeer tevreden. Het effect van deze vorm van psychotherapie is gemeten met de vragenlijst Acceptance and Action Questionnaire (AAQ-II).  Het blijkt dat deelnemers duidelijk een toename ervaren in kwaliteit van leven.

Zowel in Nederland als wereldwijd lopen er talloze studies naar de effectiviteit van behandeling van chronische pijn.

Als je meer wil weten over behandeling met Cognitieve Gedragstherapie kun je meer informatie vinden op de website www.vgct.nl