Post Traumatische Stress Stoornis

Schokkende gebeurtenissen zoals ongelukken, lichamelijk, geestelijk of seksueel geweld, huiselijk geweld, incest, natuurrampen en oorlogsgeweld veroorzaken een kwetsing of verwonding. Pas als de eerste schok achter de rug is komen vaak pas de emoties los. Dat zijn normale reacties passend bij een trauma. Het kan zijn dat de reacties lang blijven bestaan of niet minder worden. We spreken dan van een Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS).

Iedereen maakt wel eens een nare gebeurtenis mee maar in dit geval gaat het om blootstelling aan een traumatische ervaring die een feitelijke dreiging of ernstige verwonding met zich heeft meegebracht. Voorbeelden zijn verkrachting, fysiek en/of geestelijk geweld, ernstige ongelukken en oorlogservaringen. Nadat dit trauma is opgetreden kun je last blijven houden van intense angst, afschuw of hulpeloosheid.  Een Post Traumatische Stress Stoornis gaat gepaard met verschijnselen van stress, die zich uiten zowel in lichamelijke als in psychische klachten. Post Traumatische Stress Stoornis kan meteen na een schokkende gebeurtenis optreden. Soms kan het jaren duren voor je last krijgt van een Post Traumatische Stress Stoornis.

Volgens de DSM IV herken je een Post Traumatische Stress Stoornis aan verschillende kenmerken. De belangrijkste kenmerken zijn:

• Je bent blootgesteld aan een traumatische ervaring die een feitelijke dreiging of ernstige verwonding met zich heeft meegebracht. Het kan ook zijn dat je getuige bent geweest van een trauma. Daarbij heb je last gehad van intense angst, afschuw of hulpeloosheid.
• Je beleeft de traumatische gebeurtenis voortdurend opnieuw. Dat kan op verschillende manieren. Je hebt last van terugkerende nare herinneringen, dromen of nachtmerries. Het ook zijn dat je handelt of voelt alsof die nare traumatische gebeurtenis opnieuw plaatsvindt.
• Als je geconfronteerd wordt met iets wat op de traumatische gebeurtenis lijkt, word je opnieuw erg naar of angstig
• Je krijgt last van lichamelijke reacties als je geconfronteerd wordt met iets wat op de nare traumatische gebeurtenis lijkt of daarmee te maken heeft.
• Je herkent je in minstens drie soorten gevolgen in je gedrag en handelen waar je eerder geen last van hebt gehad. Je vermijdt voortdurend prikkels die bij het trauma horen. Je probeert de herinneringen of situaties die je doen herinneren aan deze traumatische gebeurtenis te vermijden. Het kan ook zijn dat je je juist helemaal niets meer herinnert van de traumatische gebeurtenis. Je hebt duidelijk minder belangstelling voor anderen en of je hebt last van vervreemding van anderen. Je bent vlak in je emoties of je bent niet in staat om gevoelens van liefde te hebben. Er is weinig hoop op een toekomst in je leven zoals met een carrière of een huwelijk.
• Je blijft voortdurend last hebben van prikkelbaarheid zoals blijkt uit twee of meer van de volgende klachten: slaapproblemen, concentratieproblemen, overmatige waakzaamheid, overdreven schrikreactie en prikkelbaarheid of woede-uitbarstingen.

Oorzaak van een Post Traumatische Stress Stoornis

Verschijnselen van een Post Traumatische Stress Stoornis ontstaan alleen na een psychotrauma en meestal kort na de gebeurtenis. Het komt voor dat Post Traumatische Stress Stoornis pas veel later ontstaat. Daar is dan bijna altijd een bijzondere aanleiding voor.

Hoewel het nog niet duidelijk is waarom de een wel en de ander geen Post Traumatische Stress Stoornis ontwikkelt na een trauma, zijn een aantal factoren van belang. We ervaren de ene gebeurtenis als ernstiger dan de andere. Zo leiden oorlogen tot meer klachten dan een natuurramp.

Ook seksuele en/of geestelijke geweldsmisdrijven leiden vaker tot klachten dan andere gebeurtenissen. Als de gebeurtenis erg is, zeer ingrijpend of lang duurt, kun je ook meer klachten ervaren. Wat het trauma voor jou betekent is heel persoonlijk. Iets wat je belangrijk vindt geeft meer betekenis. Ook lijkt een biologische kwetsbaarheid van iemand een rol te spelen bij het ontstaan van een Post Traumatische Stress Stoornis.

Onderzoek heeft laten zien dat de regeling van het stresshormoon cortisol bij mensen met Post Traumatische Stress Stoornis uit balans is. Waarschijnlijk is door nare ervaringen op heel jonge leeftijd het stress- systeem als het ware verkeerd afgesteld.

Bij Post Traumatische Stress Stoornis zorgen de onrustige herinneringen voor grote angst. Het onderzoek naar wat zich afspeelt in de hersenen bij mensen die (overmatig) angstig zijn is nog beperkt. Wel is bekend dat verschillende stoffen, de zogenaamde boodschapperstoffen (ook wel neurotransmitters genoemd), in de hersenen een rol spelen bij het overbrengen van informatie. Men heeft kunnen vaststellen dat de balans en de beschikbaarheid van deze boodschapperstoffen verstoord is geraakt bij een Post Traumatische Stress Stoornis.

Hierdoor zijn sommige delen van de hersenen te actief en andere juist te weinig actief. Een andere mogelijkheid is dat erfelijkheid kan leiden tot een minder stabiel stress-systeem.

Opvang, steun en erkenning door de omgeving wordt over het algemeen als troostend ervaren en vermindert de kans op het ontstaan van een Post Traumatische Stress Stoornis. Ook de manier waarop iemand in het verleden geleerd heeft met problemen om te gaan is van belang. Iemand die niet bij de pakken neerzit en problemen actief aanpakt heeft minder kans op het ontwikkelen van een Post Traumatische Stress Stoornis.

Hoe vaak komt een Post Traumatische Stress Stoornis voor

Post Traumatische Stress Stoornis is een vorm van de angststoornissen. Men schat dat ongeveer 80% van alle mensen gebeurtenissen meemaakt die als buitengewoon naar en heftig ervaren kunnen worden. Onder de mensen die een psychotrauma hebben meegemaakt komt PTSS in 10% van de gevallen voor ( bron: www.nvvp.net ).

Behandeling van een Post Traumatische Stress Stoornis

De behandeling van Post Traumatische Stress Stoornis bestaat uit het leren omgaan met de traumatische gebeurtenis en vermindering van vermijding. Er zijn drie vormen van behandeling van een Post Traumatische Stress Stoornis mogelijk. De meest effectieve behandeling is EMDR en Cognitieve Gedragstherapie. Deze psychotherapie kan gecombineerd worden met medicijnen maar hangt af van de ernst en complexiteit. De medicijnen worden in dat geval voorgeschreven door de huisarts of psychiater.

Prognose na behandeling van Post Traumatische Stress Stoornis

Behandeling van Post Traumatische Stress Stoornis blijkt zeer effectief. Er is echter nog te weinig bekend over terugval in Post Traumatische Stress Stoornis na een effectieve behandeling. Uit een rapport bij de politie blijkt dat 96% van de behandelde politiemensen niet langer de diagnose Post Traumatische Stress Stoornis had. In totaal hebben 84% van de behandelde politiemensen geen andere diagnose zoals depressie. Toch heeft 60% van de behandelde politiemensen last van restklachten, vooral concentratieproblemen: één op de zes politiemensen kampt hiermee na behandeling (bron: www.beroepsziekten.nl ).